σαραντάπηχος

Επώνυμο γνωστής αθηναϊκής οικογένειας, που αναφέρεται και σαν Τεσσαρακονταπήχης. Η οικογένεια αυτή ήταν συγγενής με την αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ειρήνη την Αθηναία, σύζυγο του Λέοντα Δ’ και μητέρα του Κωνσταντίνου ΣΤ. Από την οικογένεια αυτή αναφέρεται στην Κωνσταντινούπολη ο θεοφύλακτος Σ. ο οποίος ήταν ανιψιός της αυτοκράτειρας Ειρήνης και στάλθηκε από αυτήν στην Αθήνα να διαλευκάνει την υπόθεση μιας καταγγελίας για συνωμοσία, η οποία έγινε από τους αδελφούς του αυτοκράτορα Λέοντα, που είχαν εξοριστεί στην Αθήνα. Την εποχή εκείνη ήταν διοικητής της Αθήνας ο Κωνσταντίνος Σ., πατέρας του θεοφύλακτου. Η οικογένεια των Σ. φαίνεται ότι διατηρήθηκε επί πολλά χρόνια στην Αθήνα, γιατί στο 18o αι., δηλαδή πέντε αιώνες μετά την εποχή της Ειρήνης της Αθηναίας, ζούσε ακόμα στην Αθήνα κάποιος Γεώργιος Σ., με τον οποίο διατηρούσε αλληλογραφία ο αυτοεξορισμένος αρχιεπίσκοπος της Αθήνας Μιχαήλ Ακομινάτος ή Χωνιάτης.

* * *

-η, -ο / σαραντάπηχος, -η, -ον, ΝΜ

1. αυτός που έχει μήκος ή ύψος σαράντα πήχεων

2. (το αρσ. πληθ. ως κύριο όν.) οι Σαραντάπηχοι

(λαογρ.) άνθρωποι που, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν ρωμαλέοι και πανύψηλοι και κατοικούσαν στο όρος Ίδη τής Κρήτης.

[ΕΤΥΜΟΛ. < σαράντα + -πηχος (< πήχυς), πρβλ. τετρά-πηχος].